روش های تشخیص نیترات در آب

میزان استاندارد نیترات در آب

از آنجا که مصرف زیاد نیترات به همراه آب آشامیدنی بر سلامت انسان تاثیر می گذارد، سازمان بهداشت و محیط زیست یک حد استاندارد برای آن تعیین کرده است. مقدار استاندارد نیترات در آب شرب بر حسب نیتروژن 10 میلی گرم بر لیتر می باشد. سازمان بهداشت جهانی اندازه نیترات موجود در آب را حداکثر 50 میلی گرم بر لیتر بر حسب نیترات اعلام کرده است. جهت رعایت استاندارد نیترات در آب آشامیدنی در این مطلب روش های تشخیص نیترات در آب و طریقه تصفیه آن را معرفی خواهیم کرد. لازم به ذکر است که روزانه به وسیله مصرف کاهو و دیگر سبزیجات نیترات وارد بدن می شود و هیچ مشکلی به وجود نمی آورد. حتی می توان گفت نیترات تا حدی برای بدن لازم است. زیرا برخی از اعضای بدن به نیترات نیاز دارند.

میزان موجود نیترات آب

معرفی روش های تشخیص نیترات در آب

برای رعایت استاندارد نیترات در آب و جلوگیری ابتلا به برخی بیماری ها بسیار توصیه می شود. نیترات بدون رنگ و بو می باشد که اندازه آن را بدون انجام آزمایش نمی توانید به دست آورید. این آزمایشات در رابطه با آب مصرفی گروه سنی خاص و زنان باردار بسیار توصیه می شود.

اندازه گیری نیترات به روش اسپکتروفتومتری

این مورد از روش های تشخیص نیترات در آب، نیازمند دستگاه اسپکتروفتو متر می باشید. روش انجام آزمایش با مدل های مختلف این دستگاه متفاوت است. البه این دستگاه معمولا برای اندازه گیری نیترات موجود در آب هایی کاربرد دارد که غلظت کمتری از آلاینده ها را داشته باشند.

آنالیز در طول موج های مختلفی انجام می شود. در مرحله اول طول موج فرابنفش 220 نانومتر است. طول موج دوم و سوم نیز 275 نانومتر خواهد بود. از آنجایی که مواد آلاینده خود جذب کننده می باشند، در این اندازه گیری مقداری نیترات یا مواد آلی نیز باید وجود داشته باشد که این موضوع خود درصد خطای بالایی ایجاد می کند.

موادی که برای اندازه گیری نیترات با استفاده از این دستگاه مورد نیاز است شامل موارد زیر می باشند:

• نمک اشباع کلرید سدیم
• محلول اسید سولفوریک
• محلول استاندارد نیترات
• محلول مادر استاندارد نیترات
•  محلول اسید بروسین سولفانیلیک

این آزمایش از رایج ترین روش های تشخیص نیترات در آب است.

الکترود نیترات از روش های تشخیص نیترات در آب

این الکترود یک سنسور است که در دو طرف یک غشاء نازک اختلاف پتانسیل ایجاد کرده و به تبادل یون ها می پردازد. اختلاف پتانسیل ایجاد شده یون های سنگین و سبک را از یکدیگر جدا می کند که به این واسطه می توانید میزان نیترات موجود در آب را تشخیص دهید.

روش های تشخیص نیترات در آب

الکتروفورز موئین یونی از روش های تشخیص نیترات در آب

در این روش یک محلول بافر الکترولیت که شامل نمک جاذب نور فرابنفش می شود مورد استفاده قرار می گیرد. این محلول به وسیله جریان الکترواسمزی، لوله موئین سیلیکایی را پر می کند. این عمل نیترات های جذب شده در محلول را نیز جدا می کند.

محیط پایه الکتروفورز آگارز، استات سلولز و پلی آکریل آمید باشد. البته نخستین ژلی که در این آزمایش استفاده می شد ژل نشاسته بود.

رنگ سنجی از روش های اندازه گیری نیترات

نیترات موجود در خاک به سبزیجاتی مانند کاهو، کلم و گیاهان خوراکی دیگر منتقل می شود. به همین خاطر در این مورد از روش های اندازه گیری نیترات، آزمایش خاک نیز حائز اهمیت است. چرا که نیترات موجود در خاک با آبی که جذب ریشه گیاهان می شود ترکیب خواهد شد. در این روش پیش از اینکه نیترات را برای اندازه گیری استخراج کنیم می بایست آن را به ماده رنگی تبدیل کنیم. پس از آن باید عصاره ای از خاک بگیریم که بی رنگ و زلال باشد. می توانید به این عصاره آب اضافه کنید تا جداسازی نیترات از ذرات دیگر را تسهیل کند.

برای تبدیل نیترات به ماده رنگی می بایست از ماده فنل 2 و 4 دی سولفونیک استفاده نمایید.

آنالیز و اندازه گیر نیترات به روش یون کروماتوگرافی

از دیگر روش های تشخیص نیترات در آب استفاده از دستگاه کروماتوگراف می باشد که متشکل از سیستم تزریق کننده، ستون جدا کننده و دتکتور هدایت سنجی است. آب آلوده به نیترات با حلال شوینده ترکیب شده و از یک ستون تجزیه کننده عبور می کند. سپس با توجه به تمایل یون ها جداسازی صورت می پذیرد. در نهایت توسط دتکتور غلظت نیترات تعیین می شود. کروماتوگراف یونی نسبت به دیگر دستگاه ها از درصد خطای کمتری برخوردار است. همچنین به صرفه تر نیز می باشد به علاوه زمان کمتری را صرف آنالیز می کند.

بطری های آب حاوی نیترات

نتیجه گیری

نیترات لازمه بدن می باشد اما مقدار بیش از حد استاندارد آن می تواند آسیب رسان باشد. به همین خاطر می بایست آبی که توسط عموم، به خصوص گروه های سنی خاص، بیماران و بارداران آشامیده می شود را مورد آزمایش قرار داد و نیترات آن را اندازه گیری کرد تا در صورت اشباع بودن تصفیه شود.

سوالات متداول

1. نیترات چه تاثیری بر سلامت انسان می گذارد؟
   نیترات هموگلوبین خون را اکسید کرده و آن را به متهموگلوبین تبدیل می کند. در نتیجه اکسیژن رسانی به بدن کاهش می یابد. احتمال ابتلا به سندروم Blue Baby افزایش می یابد که در آن اطراف چشم و لب تیره می شود.
2. آیا می توان تمام خاک کشاورزی را عاری از نیترات کرد؟
   خیر، نیترات برای سنتز پروژتین گیاهان خوراکی ضروری می باشند. به خصوص بدن ما به نیترات موجود در این گیاهان نیاز دارد.
3. کدام روش اندازه گیری به صرفه تر و رایج تر می باشد؟
   روش یون کروماتوگرافی به صرفه تر و روش اسپکتروفتومتری رایج تر است.